در شرایطی که بر اساس نقشه راه امضا شده میان علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تمام فعالیتهای توافق شده از جمله جلسات کارشناسی و بحثها تا 15 اکتبر یعنی 23 مهر پایان خواهد یافت، روزنامههای آمریکایی روز جمعه نوشتند رئیسجمهوری این کشور 18 اکتبر (26 مهر) دستورالعمل لغو تحریمهای مربوط به برنامه هستهای ایران را صادر خواهد کرد.
پیشبینی دو روزنامه آمریکایی از زمان لغو تحریمها
یوکیا آمانو با هدف بحث درباره موضوعات حل نشده دیروز راهی تهران شد
به نوشته روزنامههای وال استریت ژورنال و واشنگتن پست، بخشنامه آمریکا در روزی که در توافق از آن با نام «روز اجرا» یاد شده است، اجرایی خواهد شد. اتحادیه اروپایی نیز باید اقدام مشابهی را برای لغو تحریمهای ایران انجام دهد. «روز اجرا» زمانی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA ) در بیانیهای رسمی اعلام میکند که ایران به همه تعهدات خود در چارچوب توافق وین پایبند بوده است. زمان صدور دستورالعمل لغو تحریمها در آمریکا پس از آن منتشر شد که مخالفان در کنگره نتوانستند توافق وین را رد کنند. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز روز پنجشنبه «استیفن مال» سفیر پیشین واشنگتن در لهستان را بهعنوان هماهنگکننده اجرایی برجام منصوب کرد.
آمانو در تهران
همزمان قرار بود روز گذشته یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای آنچه بحث در مورد موضوعات حلنشده گذشته و کنونی برنامه هستهای ایران خوانده شده، راهی تهران شود. آژانس بینالمللی انرژی اتمی با انتشار بیانیهای ضمن تایید سفر آمانو به تهران اعلام کرد: «مدیر کل آژانس قرار است روز یکشنبه با مقامات ایرانی دیدار و گفتوگو داشته باشد.» در ادامه این بیانیه آمده است: «این دیدارها قرار است روی ادامه همکاری میان آژانس و جمهوری اسلامی در چارچوب نقشه راه برای شفافسازی درخصوص فعالیتهای هستهای حال و گذشته ایران متمرکز باشد. » به گزارش «ایسنا»، ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در 23 تیر ماه بر سر یک نقشه راه به توافق رسیدند که براساس آن قرار است تمام مسائل باقیمانده درباره فعالیتهای هستهای حال و گذشته ایران تا پایان سال جاری میلادی حل و فصل شود. همچنین به گزارش خبرگزاری فارس، خبرگزاری آسوشیتدپرس روز جمعه به نقل از منابع دیپلماتیک مدعی شده بود که سفر آمانو به تهران با هدف جلب حمایت برای مصاحبه با دانشمندان ایرانی در چارچوب تحقیق درباره موضوع ادعایی «ابعاد نظامی برنامه هستهای ایران» یا PMD انجام میشود. اما بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در واکنش به خبر آسوشیتدپرس در مورد اهداف سفر آمانو، به رسانهها گفت: «برخی از رسانههای بینالمللی با اهداف خاص، خبرهای جهت داری را منتشر میکنند که این روش، تازگی ندارد.» بهروز کمالوندی روز شنبه ادعای برخی رسانههای بینالمللی را رد کرد و گفت که سفر آمانو با هدف اجرایی کردن نقشه راه همکاریهای ایران و آژانس انجام میشود. نشست کارشناسی ایران و آژانس روز چهارشنبه با حضور رضا نجفی نماینده دائم ایران در آژانس و نیز واریورانتا معاون مدیرکل پادمانهای این نهاد در تهران به کار خود پایان داد.
بعد از ارائه توضیحات مکتوب به آژانس توسط ایران در 15 اوت و سوالاتی که آژانس متعاقبا درخصوص برخی ابهامات پیرامون توضیحات ایران در 8 سپتامبر ارائه کرده بود، تیمهای کارشناسی ایران و آژانس به بحث و بررسی سوالات آژانس پرداختند. قرار است این نشست کارشناسی هفته اول مهر در تهران از سر گرفته شود.
دیدار ایران و 1+5 در نیویورک
از سوی دیگر تیم مذاکرهکننده هستهای ایران دوشنبه هفته جاری راهی نیویورک میشود. به گزارش «ایسنا» قرار است تیمهای مذاکرهکننده هستهای ایران و 1+5 پس از دو ماه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل درباره آخرین تحولات سیاسی حقوقی فنی و اجرایی برنامه جامع اقدام مشترک رایزنی کنند. این اولین دیدار مقامات مذاکرهکننده ایران و 1+5 است که پس از توافق وین صورت میگیرد. در این سفر قرار است رایزنیها در سطوح کارشناسی و سیاسی درباره ابعاد فنی و حقوقی عملیاتی ساختن برجام میان دو طرف صورت گیرد. یکی از مهمترین بخشهای نامشخص برجام روز اجرای این توافق است که هنوز تعیین نشده است. پس از دو ماه بررسی و رایزنی بر سر برجام در کنگره آمریکا در نهایت روز جمعه 27 شهریور، سومین تلاش جمهوریخواهان برای رد برجام بینتیجه ماند. همچنین براساس گزارش رسانههای روسی، وزیران خارجه ایران و 1+5 نیز به احتمال قوی 6 مهر در نیویورک با یکدیگر دیدار میکنند.
برجام ملغیکننده تحریمهاست
در عین حال سیدعباس عراقچی، معاون حقوقی و بینالملل وزیر امور خارجه در گفتوگویی، برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) را برطرفکننده سایه تهدیدات امنیتی و ملغیکننده تحریمها دانست و تاکید کرد: «انشاءالله نتایج آن مشاهده میشود.»
سید عباس عراقچی ضمن انتقاد از کسانی که فصل هفتم شورای امنیت را معادل حمله نظامی قلمداد میکنند، گفت: «آیا برای جنگ باید مذاکره میکردیم و برای رفع تحریمها نباید مذاکره میکردیم، فصل هفتم منشور سازمان ملل به موضوعاتی میپردازد که از نظر شورای امنیت تهدید علیه صلح و امنیت شناخته میشود و حمله نظامی مادهای از فصل هفتم منشور شورای امنیت است.» او اضافه کرد: «اگر شورای امنیت قائل به این شود که موضوعی مانند برنامه هستهای ایران برای صلح و امنیت بینالملل یک تهدید است این کشور را ذیل فصل 7 برده و با آن برخورد میکند.» معاون امور حقوقی و بینالملل وزارت خارجه با بیان اینکه در فصل 7 مراتب و مدارجی ذکر شده است، افزود: «در این راستا ابتدا ماده 40 اعمال شده و در صورت عدم کفایت ماده 41 که در مورد تحریمهای اقتصادی است به کار گرفته میشود و در صورت عدم کفایت این ماده، بند 42 که شامل تهدیدهای نظامی است، انجام میشود.» عراقچی با تاکید بر اینکه از دید تیم مذاکرهکننده موفقیتی که در مذاکرات حاصل شده نتیجه کار جمعی و یک حرکت 12 ساله بوده است، ادامه داد: « همه در کسب این دستاورد شریک بودهاند و تحت مدیریت عالی مقام معظم رهبری این دستاورد و کار سنگین به سرانجام رسیده و حقوق مردم ایران احیا شده است.»